Ο Ηρακλής στην Αμβρακία

Η παρουσία του Ηρακλή στην Ήπειρο και  στην Αμβρακία σύμφωνα με τον Εκαταίο

Στην διεκδίκηση της Αμβρακίας όπου ο Ηρακλής, η Άρτεμη και ο Απόλλωνας φιλονικούν και ο κριτής - διαιτητής Κραγαλέας ανακήρυξε προστάτη της πόλης τον Ηρακλή, θύμωσε ο Απόλλωνας και μετέτρεψε τον συνετό Κραγαλέα σε λίθο. Στην περιοχή που έλαβε χώρα η φιλονικία των θεών και του ήρωα Ηρακλή, ο μύθος αναφέρει ότι ο Ηρακλής έπληξε με το ρόπαλο του την κορύνη της πλάκας του βουνού κι εξήλθε ιαματικό νερό. Από τότε η περιοχή αυτή ονομάζεται "Λουτρά Ηρακλέους" και υπάρχουν και σήμερα τα γνωστά ιαματικά λουτρά Χανοπούλου. Σύμφωνα με τον Εκαταίο τον Μιλήσιο, ο Γηρυόνης ήταν βασιλιάς της χώρας κοντά στην Αμβρακία «της περί την Αμβρακίαν και Αμφιλόχους» και είχε τα περίφημα βόδια, που άρπαξε ο Ηρακλής.

Ο Γηρυόνης έτρεξε και σταμάτησε τον Ηρακλή που είχε ήδη αρπάξει τα ζώα. "Με τα τρία του χέρια", γράφει ο Αισχύλος,  "ύψωνε ενάντια στον Ηρακλέα τρεις λόγχες ενώ κρατούσε και τρεις ασπίδες. Σείωντας τρία λοφία στις κεφαλές του βάδιζε προς τον Ηρακλέα γεμάτος δύναμη κι ήταν, έτσι καθώς προχωρούσε προς τον ήρωα, ίδιος με το θεό του πολέμου, τον Άρη". Κάτι, φαίνεται, να του είπε πρώτος ο Ηρακλής και ο Γηρυόνης, του αθάνατου Χρυσαόρα και της Καλλιρόης ο γιος, του απάντησε: "Μην πας να τρομάξεις την ψυχή κου την άφοβη. Την ασπίδα κρατούσε στο στέρνο η Γηρυόνης μπροστά, αλλ' αυτός ο Ηρακλής με την πέτρα στο κεφάλι τον χτύπησε κι απ' το κεφάλι αμέσως μια μεγάλη βροντήκαι έμεινε αυτός στο χώμα ακούνητος. Φέροντας το τέλος του σκληρού θανάτου με αίμα μολυσμένο και χολή, με πόνους και σπασμούς απ' την ανθρωποκόνα Ύδρα και σιωπηλά το έμπηξε στο μέτωπο με δόλο και του διέσχισε σάρκα και οστά, με του θεού τη θέληση και πέρασε το βέλος στο κεφάλι του αντίπερα, στην άκρη και χύθηκε το αίμα στο θώρακα και στα μέλη του κόκκινο. Και έκλινε οπ Γηρυόνης τον αυχένα του προς τη μεριά, όπως η παπαρούνα γέρνει το μαλακό της μίσχο, αμέσως μόλις ρίξει τα φύλλα της. Ο Ηρακλής κατανίκησε τον Γηρυόνη και άρπαξε το κοπάδι του". περιοδικό "Σκουφάς", τόμος ΙΑ, 1998, σσ. 130-131.

Από το βιβλίο του Αριστείδη Σχισμένου: "ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΡΤΑΣ"

Αστραία