Κοινόν των Ηπειρωτών των περί Φοινίκης

Φωτογραφία:Νεολαία Βορειοηπειρωτών

ΑΡΧΕΓΟΝΟΣ ΕΛΛΑΣ ΗΠΕΙΡΟΣ,  Πτολεμαίος Κλαύδιος
Φοινίκη, η  αρχαιοτάτη πόλη της Ηπείρου, η οποία σήμερα βρίσκεται εντός των συνόρων του αλβανικού κράτους δεν έχει αποκαλύψει ακόμα την πραγματική ιστορία της από τους πρώιμους χρόνους και ακόμα περισσότερο στην εποχή που άκμαζε οικονομικά και διοικητικά σε όλη την περιοχή.
 Ο Πολύβιος είναι από τους πρώτους αρχαίους Έλληνες ιστορικούς που αναφέρεται ότι οι Ηπειρώτες όρισαν τη Φοινίκη ως πρωτεύουσα του Κοινού των Ηπειρωτών το έτος 234 π.Χ. επειδή ήταν η πιο πλούσια και η πιο οχυρωμένη πόλη. Ήταν η περίοδος που ο θεσμός της βασιλείας δεν ήταν ισχυρός στην ΄Ηπειρο εκτός από την περίοδο που βασίλεψε ο Πύρρος (295-272 π.Χ.), βάλλεται από την επίδραση των αντιμοναρχικών αντιλήψεων που διαδόθηκαν και απέκτησαν μεγαλύτερο πολιτικό βάρος με την επέκταση των δύο μεγάλων Συμπολιτειών, της Αιτωλικής και της Αχαϊκής.
 Το έτος 231 π.Χ. οι Μολοσσοί μαζί με άλλους Ηπειρώτες κατήργησαν τη βασιλεία, σκοτώνοντας τη Διηδάμεια, κόρη του Πύρρου Β΄. Μετά την κατάλυση της μοναρχίας η ΄Ηπειρος έγινε Κοινόν, δηλαδή, ομόσπονδο κράτος που συνένωνε «έθνη» με κοινούς δεσμούς, λατρείας, φυλετικούς, οικονομικούς, ασφαλείας, κατά το πρότυπο κυρίως των Αιτωλών και των Αχαϊών. Συγχρόνως οι Μολοσσοί έχασαν τελείως την ηγετική θέση που είχαν απέναντι στα δύο άλλα ηπειρωτικά φύλα, στους Χάονες και τους Θεσπρωτούς. ΄Ετσι έγινε πρωτεύουσα η Φοινίκη, στην περιοχή των Χαόνων. Εκεί είχαν την έδρα τους οι αρχές του Κοινού και γίνονταν οι γενικές συνελεύσεις. Γι΄ αυτό η επίσημη ονομασία του Κοινού ήταν «Κοινόν των Ηπειρωτών των περί Φοινίκης». 
 Η οργάνωση της νέας πολιτειακής αρχής των Ηπειρωτών ήταν η εξής: την ανώτατη εξουσία ασκούσε η γενική συνέλευση. Υπήρχε Βουλή («συνέδριον»), στην οποία τη σπουδαιότερη θέση κατείχε ο «γραμματεύς». Ανώτατοι άρχοντες ήταν οι τρεις στρατηγοί, οι οποίοι εκλέγονταν ένας από τα τρία κυριότερα φύλλα, τους Μολοσσούς, τους Χάονες και τους Θεσπρωτούς, και ο «΄Ιππαρχος». Επίσης υπήρχε και ένας άλλος άρχων που έφερε τον τίτλο «προστάτης των Μολοσσών», κατάλοιπο παλαιού αξιώματος στους Μολοσσούς για να περιορίζει τη δύναμη του βασιλέως. Ο προστάτης είχε αρμοδιότητα να συγκαλεί και να διευθύνει τη γενική συνέλευση των Ηπειρωτών. Την διακυβέρνηση του Κοινού λοιπόν, ασκούσαν τρεις στρατηγοί, από τους οποίους ο ένας ήταν και ο επώνυμος άρχων, ο ίππαρχος, ο γραμματεύς της Βουλής και ο προστάτης.΄Ολοι αυτοί εκλέγονταν με ετήσια θητεία από τη γενική συνέλευση, η οποία απεφάσιζε και τα περί ειρήνης και πολέμου ή περί συνάψεως συμμαχιών και διεξαγωγής των πιο σημαντικών δικών. Παρά την εσωτερική οργάνωση του Κοινού, δεν έγινε δυνατή η εξάπλωσή του σε όλη την ΄Ηπειρο, διότι άλλα ηπειρωτικά φύλα δεν μετείχαν, όπως οι Αθαμάνες και οι Κασσωπαίοι. Εξάλλου το «Κοινόν» ήταν ουσιαστικά εξάρτημα του Μακεδονικού βασιλείου και αυτό φάνηκε κατά τον ανταγωνισμό Μακεδονίας και Ρώμης, όταν οι Ηπειρώτες τάσσονται υπέρ των Μακεδόνων.
Κατά την πανελλήνιο συμμαχία η οποία ανανεώθηκε από τον Αντίγονο τον Δώδωνα οι Ηπειρώτες αναφέρονται ως Μακεδόνες. Επίσης όταν επί Φιλίππου Ε΄ άρχισαν να διεξάγονται οι πόλεμοι μεταξύ Μακεδόνων και Ρωμαίων οι Ηπειρώτες ετάχθηκαν υπέρ των πρώτων και προσπάθησαν τη συνδιαλλαγή των αντιπάλων.
Η Φοινίκη,  είναι η μεγαλύτερη κοινότητα και το κέντρο της επαρχίας Φοινίκης. Χωριό με υψόμετρο 60 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, 8 χλμ ανατολικά των Αγ. Σαράντα κι άλλα τόσα Νοτιοδυτικά του Δελβίνου, τοποθετημένο στα δυτικά του βουνού της Φοινίκης. Σύμφωνα με το θρύλο το όνομα το πήρε από τον Φοινικαίο τον οποίο ο γιος του Καλής τον ενταφίασε στη ράχη και ίδρυσε την πόλη Φοινίκη με το όνομα του πατέρα του. Κατοικείται με ελληνικής καταγωγής πολίτες. Είναι αρχαίος οικισμός. Αναφέρεται ως αρχαίο κέντρο, είναι πρωτεύουσα της Χαονίας και το πιο οχυρωμένο κέντρο της. Τα οχυρά χωρίζονται σε τρεις φάσεις. Ένας μακρύς τοίχος 5 χλμ περικυκλώνει το λόφο με 530 στρέμματα όπου απλώνονταν η πόλη. Το πλάτος των τοίχων έφθαναν τα 3,10 μ. Οι ογκόλιθοι φθάνουν τις διαστάσεις 3,20 μ. μάκρος, 2,20 μ. ύψος και 1,60 μ. πλάτος και με βάρος γύρω στους 30 τόνους. Η τρίτη φάση έχει γίνει με μικρότερους ογκόλιθους. Μέσα στην περίφραξη απλώνονταν η Ακρόπολη με 650 μ. μάκρος Ιδρύθηκε ως πόλη τον Πέμπτο αιώνα π.Χ. Απλώθηκε προς το κάτω μέρος της ράχης, εκεί που είναι σήμερα τον πρώτο αιώνα μ. Χ.
 Το 233 π.Χ. η Φοινίκη έγινε η πρωτεύουσα της «Ηπειρωτικής Ένωσης» (η πιο δυνατή, οχυρωμένη και πλούσια πόλη της Ηπείρου) και είχε υπό την κηδεμονία της τις γειτονικές πόλεις του Βουθρωτού, Ογχησμού,αλλά και άλλες πόλεις της Ηπείρου. Δυτικά της ράχης, στον κάμπο, απλώνεται η Νεκρόπολη της πόλης όπου βγήκαν στο φως τάφοι του IV –III αιώνα π. Χ., κεραμικά, εργαλεία, νομίσματα, το άγαλμα της Άρτεμης, καθώς και το άγαλμα ενός νέου τον Ι-ΙΙ μ. Χ.
 Τον Ι-ΙΙΙ αιώνα απλώνεται σε μια μεγάλη επιφάνεια στον κάμπο. Αυτή την περίοδο είχε μια μεγάλη ζωντάνια και ανάπτυξη. Το μαρτυρεί η επαναλειτουργία του εργαστηρίου νομισμάτων (δύο είδη νομισμάτων: με την κεφαλή του Δία από την μια πλευρά), η ανάπτυξη της γεωργίας, του εμπορίου και της βιοτεχνίας, πράγμα που τα ωφελούσε η στρατηγική τοποθεσία της και οι φυσικο- κλιματικές συνθήκες.  Τα ερείπια της αρχαίας πόλης βρίσκονται σε ένα λόφο κοντά στη σύγχρονη πόλη. Σε αυτήν υπογράφτηκε συνθήκη το 205 π.Χ. που τερμάτιζε τον Α' Μακεδονικό Πόλεμο.
Γη  Απειρωτάν

Αστραία

Πηγές
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
WIKIMARIA
ΣΦΕΒΑ